به طور کلی ترومبوز (Thrombosis) عبارتست از تشکیل لخته خون در داخل رگ های خونی که از جریان طبیعی خون در سیستم گردش خون جلوگیری می کند. ترمبوز شریانی مغزی یکی از انواع لخته خون است که در شریان های مغزی اتفاق می افتد. در این مقاله با ما همراه باشید تا با مطالب مفید و مهمی در ارتباط با Thrombosis آشنا شوید.
ترومبوز (Thrombosis) یا لخته شدن خون چیست ؟
به لخته شدن خون در رگ ها و شریان ها، اصطلاحا ترومبوز گفته می شود. یکی دیگر از اصطلاحات پزشکی که در توصیف لخته خون از آن استفاده می شود، اصطلاح آمبولی است. زمانی که لخته خون جدا می شود و از طریق رگ های خونی به بخش های دیگر بدن منتقل می شود، می تواند ایجاد آمبولی در عضوی از بدن ایجاد کند.
انواع ترومبوز یا لخته خون
به طور کلی دو نوع ترومبوز وجود دارد که عبارتست از :
سایر اصطلاحات پزشکی که برای توصیف لخته خون استفاده می شود عبارتند از:
- ترومبوز شریانی : به لخته خونی اطلاق می شود که شریان را مسدود می کند. شریان ها خون را از قلب به سایر قسمت های بدن می رساند. لخته های خون شریانی می توانند جریان خون به قلب و مغز را مسدود کند که اغلب منجر به حمله قلبی یا سکته مغزی می شود.
- ترومبوز وریدی : که با عنوان ترومبوآمبولی وریدی یا VTE شناخته می شود، به لخته شدن خون در ورید اتلاق می شود. رگ های وریدی، خون را از سایر قسمت های بدن به قلب می رسانند. VTE می تواند به ترومبوز ورید عمقی (DVT) و آمبولی ریه (PE) منجر شود.
در ادامه مطالب بیشتری را در ارتباط با انواع ترومبوز خواهیم گفت؛ لطفا همچنان با ما همراه باشید.
ترومبوز ورید عمقی (DVT) چیست؟
DVT زمانی رخ می دهد که یک لخته خون در ورید اصلی تشکیل می شود و این لخته جریان خون را در ورید متوقف می کند که می تواند منجر به درد و تورم در آن ناحیه شود.
علائم و نشانه های DVT عبارتند از :
- درد، ناراحتی، سنگینی یا حساسیت در ناحیه آسیب دیده؛ گاهی اوقات درد به صورت ضربان دار یا گرفتگی می باشد.
- تورم، خارش یا گرما در نزدیکی لخته
- تغییرات پوستی، مانند تغییر رنگ یا ضخیم شدن پوست
ترومبوز شریانی مغزی چیست؟
ترومبوز شریانی مغزی ، همچنین به عنوان سکته ایسکمیک (ischemic stroke) شناخته می شود. ترومبوز شریان مغزی در نتیجه یک شریان مسدود شده در مغز رخ می دهد. مغز انسان برای دریافت خون تازه از قلب و ریه ها به شریان های خود وابسته است؛ به این دلیل که خون حامل اکسیژن و مواد مغذی مغز را از طریق این شریان ها دریافت می کند و دی اکسید کربن مضر و مواد زائد سلولی را دفع می کند.
هنگامی که یک سرخرگ مسدود می شود، سلول های مغز (نورون ها) قادر به ایجاد انرژی کافی نیستند و پس از مدتی این سلول ها از کار می افتد. انسداد شریان های مغزی بیش از چند دقیقه بسیار خطرناک است، زیرا در چنین شرایطی سلول های مغز ممکن است به دلیل کمبود خون و اکسیژن بمیرند. به همین دلیل درمان فوری توسط پزشکی در چنین شرایطی لازم و حیاتی است.
دلایل تشکیل ترومبوز شریانی مغزی یا لخته خون در شریان های مغز
لخته خون در شریان های مغز به دلایل مختلفی تشکیل می شود. در این بخش از مقاله به ذکر دلایل ترومبوز شریانی مغزی پرداخته ایم.
- تنگ شدن عروق سر یا گردن
- آترواسکلروز
- رسوب تدریجی کلسترول
- مصرف مواد مخدر
- آسیب تروماتیک به عروق خونی گردن
- سایر اختلالات مرتبط با لخته شدن خون
تنگ شدن رگ ها منجر به تجمع گلبول های خون و تشکیل لخته های خون در شریان ها می شود. این لخته های خون شریان را در محل تشکیل (ترومبوز) مسدود می کنند و حتی ممکن است از جای خود خارج شده و در شریان های نزدیک به مغز گیر کرده و تبدیل به آمبولی شود.
لازم به ذکر است، ترومبوز وریدی مغزی در خانم هایی که قرص های ضدبارداری مصرف می کنند شایع تر می باشد و در واقع یکی از مهم ترین علل ایجاد لخته خون در وریدهای مغزی در خانم ها، مصرف این نوع قرص ها می باشد.
کلام پایانی
ترومبوز شریانی مغزی یا سکته ایسکمیک شایع ترین نوع سکته و حدود ۸۸ درصد از سکته های مغزی را شامل می دهد. محدودیت سنی برای سکته مغزی وجود ندارد. این عارضه می تواند افراد در هر سنی، حتی کودکان را تحت تاثیر قرار دهد، البته تعداد زیادی از افراد مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک مسن تر هستند (۶۰ یا بیشتر) و خطر ابتلا به این بیماری با افزایش سن افزایش می یابد.