همانطور که می دانید فعالیت های بدنی ما به دو دسته تقسیم می شوند، فعالیت های ارادی و فعالیت های غیر ارادی. فعالیت های غیر ارادی، فعالیت هایی هستند که ما به صورت آگاهانه روی آن ها کنترل نداریم، از قبیل ضربان قلب، دمای بدن، فشار خون، تنفس و … . نوروفیدبک و بیوفیدبک روش های درمانی مربوط به فعالیت های غیر ارادی است که با استفاده از تکنیک های ذهنی درمان بیمار انجام می شود. در این مقاله تا انتها با ما همراه باشید تا مطالب جالبی را در مورد این روش های درمانی بدانید.
بیوفیدبک Biofeedback چیست؟
بیوفیدبک تکنیکی است که برای کنترل برخی از عملکردهای غیر ارادی بدن مانند ضربان قلب و … استفاده می شود. در طول انجام فرایند بیوفیدبک، یکسری سنسورهای الکتریکی به فرد بیمار متصل می شود که به او کمک می کند اطلاعات مربوط به بدن خود را دریافت کند و در بدن فرد تغییراتی ظریف ایجاد شود، مانند شل کردن عضلات خاص و … تا به نتیجه دلخواه مثلا کاهش درد عضلات برسد. در حقیقت، Biofeedback برای بیمار این امکان را فراهم می کند تا روش های جدیدی را برای کنترل بدن خود و اغلب برای بهبود وضعیت سلامتی یا عملکرد بدنی اش تمرین کند.
انواع بیوفیدبک Biofeedback
درمانگر شما ممکن است بسته به مشکلات و اهداف سلامتی بیمار از روش های مختلف بیوفیدبک استفاده کند. انواع بیوفیدبک Biofeedback عبارتند از :
- امواج مغزی : در این نوع بیوفیدبک، از حسگرهای پوست سر برای کنترل امواج مغزی فرد با استفاده از دستگاه الکتروانسفالوگراف (EEG) استفاده می شود.
- نفس کشیدن : در طول بیوفیدبک تنفسی ، نوارهایی در اطراف شکم و قفسه سینه فرد قرار می گیرند تا الگوهای تنفسی و میزان تنفس او را کنترل کند.
- ضربان قلب : در این نوع بیوفیدبک یا از سنسورهای انگشت یا لاله گوش با دستگاهی که برای تشخیص تغییرات حجم خون استفاده می شود (فوتوپلتایاسموگراف) استفاده می شود، یا حسگرهایی که روی سینه ، پایین تنه یا مچ فرد قرار گرفته اند ، از دستگاه الکتروکاردیوگرافی (نوار قلب) برای اندازه گیری ضربان قلب و چگونگی تغییر ضربان قلب استفاده می شود.
- انقباض عضله : در این نوع بیوفیدبک حسگرهایی بر روی عضلات اسکلتی فرد با دستگاه الکترومیوگرافی (EMG) برای کنترل فعالیت الکتریکی که باعث انقباض عضله می شود ، استفاده می شود.
- فعالیت غده عرق : سنسورهایی که با استفاده از دستگاه الکترودرموگرافی (انگشت) در اطراف انگشتان یا کف دست یا مچ فرد متصل شده اند ، فعالیت غدد عرق و میزان تعریق روی پوست را اندازه گیری می کنند و فرد را از میزان اضطراب آگاه می کند.
- درجه حرارت : حسگرهای متصل به انگشتان یا پاهای فرد جریان خون در پوست را اندازه گیری می کند. از آنجا که دمای بدن فرد اغلب در هنگام استرس کاهش می یابد ، از این طریق می توان برای درمان فرد اقدام کرد.
نوروفیدبک Neurofeedback چیست؟
نوروفیدبک یا الکتروانسفالوگرافی (EEG) از نظر پزشکی یک روش غیرتهاجمی برای کنترل و اندازه گیری امواج مغزی و دمای بدن است. این روش درمانی برای تأمین کننده نوروفیدبک فرد شرایطی را فراهم می کند تا از طریق عملیات بازیابی مجدد، فرآیند غیر ارادی بدن، یعنی امواج مغزی دوباره آموزش داده شود.
نوروفیدبک Neurofeedback چگونه کار می کند؟
با شروع فرایند درمان ، از طریق دستگاه EEG ، امواج مغزی فرد ترسیم می شود تا مشخص شود کدام مناطق خاص از مغز هم تراز نیستند. در طول جلسه درمان ، سنسورها روی نواحی هدف، روی سر فرد قرار گرفته و وضعیت فعلی مغز را در مقایسه با آنچه باید انجام دهد ، مورد بررسی قرار می دهد. صداها یا موسیقی هایی از طریق هدفون پخش می شود ، و به گونه ای تنظیم می شوند تا مغز شما را به حالت راحت تری ببرد.
درمان به روش نوروفیدبک و بیوفیدبک کاملا بدون درد ، بدون دارو و کاملاً غیرتهاجمی است. تنها کاری که باید انجام دهید این است که حاضر شوید و آرام باشید.
از نوروفیدبک و بیوفیدبک برای درمان چه نوع بیماری هایی استفاده می شود؟
جالب است بدانید که از نوروفیدبک و بیوفیدبک در زمینه های مختلف استفاده می شود که عبارتند از :
- بهبود عملکرد آکادمیک و افزایش یادگیری برای دانشجویان و دانش آموزان، بهبود تمرکز و مدیریت فردی و … .
- درمان اختلالات روانی از جمله : اضطراب، افسردگی، اوتیسم، اختلالات خواب، بیش فعالی، اوتیسم، فوبیا، درمان انواع اعتیاد و … .
- درمان اختلالات در سیستم قلبی، ریوی، گوارشی و … .
آیا درمان به روش نوروفیدبک و بیوفیدبک عوارض جانبی دارد؟
تحقیقات نشان داده است که درمان به این دو روش هیچ گونه عوارض جانبی ندارد و کاملا امن است.
اما لازم به ذکر است که این روش درمانی برای همه ی افراد مبتلا به مشکلات ذکر شده ممکن است مناسب نباشد و حتما باید با پزشک متخصص مشورت شود.
کلام پایانی
اگر از یک یا برخی از مشکلاتی که نام بردیم، خسته شده اید و روش های درمان با دارو برای شما جواب نمی دهد و به دنبال روشی قطعی و غیرتهاجمی برای مشکلات خود هستید، توصیه می شود که به کلینیک دکتر رضا طاهریون مراجعه نمائید و با دریافت مشاوره از این پزشک مجرب و متعهد برای درمان به روش نوروفیدبک و بیوفیدبک راهنمایی های لازم را دریافت نمائید.
جلسه ی درمان به روش های نوروفیدبک و بیوفیدبک اغلب بین ۳۰ الی ۶۰ دقیقه به طول می انجامد و تعداد جلسات درمان، با توجه به شرایط بیمار و نظر پزشک متخصص، متفاوت می باشد.
در صورت داشتن هر گونه سوال یا مشورت لطفا با شماره های مندرج در سایت تماس بگیرید.